Max Weber แมกซ์ เวเบอร์ : (1864-1920) แม้มาร์กและผู้สนับสนุน เขาจะมีชื่อเสียงในด้านทฤษฎีที่นำไปใช้ก็ตาม แต่มาร์กก็ไม่ได้อยู่ในกระแสหลักของสังคมวิทยาเยอรมัน ผู้ที่สร้างสังคมวิทยาในเยอรมันอย่างมั่นคง ได้แก่ แมกซ์ เวเบอร์, เวเบอร์ไม่ค่อยเห็นกับมาร์กนัก โดยกล่าวว่า มาร์กคิดแง่เดียว คือ เศรษฐกิจ โดยละทิ้งชีวิตทางสังคม เวเบอร์สนใจระบบความคิดและผลกระทบจากความคิดในด้านเศรษฐกิจ ความคิดมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมด้านเศรษฐกิจ โดยเฉพาะระบบความคิดทางศาสนา ผลจากศาสนาต่อสถาบันเศรษฐกิจ
ความคิด ศาสนา ระบบเศรษฐกิจ
ในจริยธรรมโปรเทสแตนท์ เวเบอร์เปรียบเทียบศาสนากับเศรษฐกิจไว้ดังนี้
System for idea of Spirit of Capitalism Capitalist Economic system
Protestant Ethics หัวใจของทุนนิยม ระบบเศรษฐกิจทุนนิยม
ระบบความคิดของโปรเทสแตนท์
เวเบอร์ยังมองเรื่องการแบ่งชนชั้นทางสังคม (Social Stratification) ไม่ได้แบ่งด้วยพื้นฐานทางเศรษฐกิจอย่างเดียว แต่แบ่งด้วยเกียรติ (สถานภาพ) และอำนาจ
งานของเวเบอร์โดยพื้นฐานเป็นทฤษฎีของกระบวนการสร้างเหตุผล (The Process of Rationalization) เวเบอร์สนใจว่าสถาบันในโลกตะวันตกได้เจริญรุ่งเรืองอย่างมีเหตุผล (หลักการ) มากกว่าประเทศที่เหลือในโลกด้วยวิธีการอย่างนี้
ในงานของเวเบอร์มักใช้ความมีเหตุผล (Rationality) เป็นหลักแต่สิ่งที่เน้นมากของ Weber ได้แก่การมีเหตุผลอย่างเป็นทางการ (Formal Rationality) มันเกี่ยวกับเรื่องที่ผู้ทำต้องเลือกซึ่งวิธีการและจุดหมายไว้ด้วยกัน การเลือกต้องใช้กฎสากล (General Applied Rules) ซึ่งมาจากโครงสร้างขนาดใหญ่จากองค์กร (bureaucracy) และระบบเศรษฐกิจ เขาศึกษาจากประวัติศาสตร์ของชาติต่าง ๆ เช่น ตะวันตก, จีน, อินเดีย เป็นต้น เขาพบปัจจัยที่ช่วยให้เกิดและยับยั้งการพัฒนาการของการสร้างความเป็นเหตุผล
เวเบอร์ มองที่องค์กรว่าเป็นตัวอย่างที่ดีของการสร้างความเป็นเหตุผล เขาขยายการอธิบายไปที่สถาบันทางการเมือง เขาแบ่งอำนาจออกเป็น 3 อย่าง
1. (Traditional) = ระบบอำนาจประเพณี
2. (Charismatic) = ระบบบารมี
3. (Rational – Legal) = ตามเหตุผล-กฎหมาย
ในโลกสมัยใหม่มีแต่อำนาจที่มีแนวโน้มไปสู่ระบบเหตุผล-กฎหมายมากขึ้น แต่จะพบที่ในองค์กรที่มีการพัฒนาด้านอย่างเต็มรูปแบบ ส่วนที่เหลือยังพัฒนาด้วยระบบอำนาจและบารมี
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น